Historia chrześcijaństwa

Historia est magistra vitae… Pisanie historii zakłada żmudne poznawanie, wybieranie, porządkowanie i przedstawianie rozmaitych faktów z bliższej i dalszej przeszłości, co zawsze odbywa się przez pryzmat określonych wartości. (…)

Spojrzenie chrześcijan na dzieje chrześcijaństwa również nie może być pozbawione takiej wrażliwości i emocji, bo są to przecież ich dzieje. Ta sytuacja tłumaczy liczne zróżnicowania znamienne dla spojrzenia przyjmowanego w obrębie poszczególnych wyznań chrześcijańskich – katolicyzmu, prawosławia czy protestantyzmu. Aczkolwiek wysiłki ekumeniczne wydały, zwłaszcza w ostatnim półwieczu, wiele błogosławionych owoców, wzajemna nieufność i niechęć tam, gdzie one jeszcze istnieją i dają znać o sobie – są najbardziej widoczne właśnie w spojrzeniu na historię. (…)
Historia chrześcijaństwa została opracowana głównie z perspektywy anglosaskiej, co rzutuje na jej zawartość i specyfikę. Zaproszeni do tego projektu autorzy, słusznie cieszący się uznaniem i sławą, dołożyli starań, aby dzieło wiernie odniosło się do znanych im faktów. Czasami ich interpretacja nie pokrywa się z wrażliwością, jaka cechuje katolików w Polsce, a nawet się od niej różni. Warto jednak i trzeba poznawać inne aniżeli własne zapatrywania i punkty widzenia po to, by poszerzyć swoje horyzonty duchowe i myślowe oraz pełniej uchwycić to, co specyficznie chrześcijańskie, czyli wspólne dla wszystkich wyznawców Jezusa Chrystusa. Dotyczy to nie tylko obrazu dawnych okresów dziejów, lecz i czasowo nam bliższych oraz współczesnych. (…)

Tego rodzaju perspektywa historyczna powinna się też przyczynić do budowania na progu trzeciego tysiąclecia tak pożądanej i potrzebnej jedności chrześcijan w różnorodności ich uwarunkowań, kultur i losów oraz postaw, doświadczeń i wyborów życiowych. Temu właśnie zadaniu służy ciesząca się międzynarodowym uznaniem Historia chrześcijaństwa. Jej polskie wydanie uzupełniono o istotne dla naszej kultury i duchowości artykuły. Publikacja jest piękną odpowiedzią na wezwanie Jana Pawła II z Listu Apostolskiego Ut unum sint zachęcającego do dialogu i wspólnego poszukiwania prawdy na rzecz budowania jedności.

Ks. prof. dr hab. Waldemar Chrostowski

Tytuł: Historia chrześcijaństwa

Praca zbiorowa
Wydawca: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, Warszawa 2002
Redakcja: Bożenna Bojar,Piotr Wacławik,Piotr Woszczenko
Tłumaczenie: Tadeusz Szafrański
Tytuł oryginału: History of Christianity
Wydawca oryginału: Lion Publishing plc
Format: 158 x 222, Oprawa: twarda, szyta, lakierowana, złocenia
Liczba stron: 720, ISBN: 83-7146-100-3

SPIS TREŚCI:

CZĘŚĆ PIERWSZA: BÓG I HISTORIA

Tablica chronologiczna: epoka chrześcijaństwa
Bóg, czas i historia
Józef Flawiusz
Będą Czcigodny
Euzebiusz z Cezarei
John Foxe
Kenneth Latourette
Czas i postęp
Kult a rok chrześcijański
Rok kościelny
Ocena źródeł
Chrześcijaństwo a sztuka
Fiodor Dostojewski
Lew Tołstoj
Architektura sakralna a wiara
Rozwój nauki nowożytnej
Chrześcijanie a wojna

CZĘŚĆ DRUGA: POCZĄTKI (do 325)

Tablica chronologiczna: Początki
Ekspansja Kościoła: od Jerozolimy do Rzymu
Mapa: Rzymski świat
Św. Piotr
Św. Paweł
Mapy: Ekspansja chrześcijaństwa
Pierwotne chrześcijaństwo w świetle archeologii
Religia rzymska
Zagadka
Religia Rzymian
Głoszenie Dobrej Nowiny
Wyzwania wobec wiary
Św. Ignacy Antiocheński
Rzeź chrześcijan za Nerona
Montaniści
Nowacjanie
Perpetua
Św. Cyprian a Afryka Północna
Justyn Męczennik
Gnostycy
Manichejczycy
Ireneusz z Lyonu
W co wierzyli pierwsi chrześcijanie
Marcjon
Orygenes
Tertulian
Liturgia u pierwszych chrześcijan
Pascha
Klemens Rzymski
Nabożeństwa w Rzymie w II wieku
Instrukcje dotyczące liturgii i przewodniczenia
Jak dotarł do nas Nowy Testament?
Ratowanie rękopisów
Czy można ufać tekstowi?
Kościół pierwotny uznaje Nowy Testament

CZĘŚĆ TRZECIA: AKCEPTACJA I PODBÓJ

Konstantyn a cesarstwo chrześcijańskie
Św. Atanazy
Hymn św. Ambrożego
Św. Ambroży z Mediolanu
Kult a rok chrześcijański
Skład Apostolski
Budownictwo sakralne
Mapy: Akceptacja i podbój
Sobory a symbole wiary
Bazyli Wielki
Credo nicejsko-konstantynopolitańskie
Nestoriusz
Cyryl Aleksandryjski
Leon I Wielki

Upadek cesarstwa rzymskiego
Biblia Wulfili
Księża, biskupi i papież
Św. Hieronim
Św. Kolumban Starszy
Św. Jan Chryzostom
Kościół w Afryce Północnej
Św. Augustyn
Św. Augustyn opisuje swoje nawrócenie
Donatyści w Afryce Północnej
Asceci i mnisi chrześcijańscy
Św. Patryk
Życie w klasztorze benedyktyńskim
Kasjodor

CZĘŚĆ CZWARTA: SPOŁECZEŃSTWO CHRZEŚCIJAŃSKIE (600-1500)

Tablica chronologiczna
Społeczeństwo chrześcijańskie

Zachód w stanie kryzysu
Boecjusz
Św. Grzegorz Wielki
Alkuin
Mapa: zachód w stanie zagrożenia (VIII-X wiek)
Kościół wschodni
Pseudo-Dionizy Areopagita
Paulicjanie i Bogomili
Rozkwit Kościoła zachodniego
Papież Innocenty III
Księżyc i słońce
Rozwój sakramentów
Św. Bernard z Clairvaux
Św. Franciszek z Asyżu
Reguła św. Franciszka
Wyprawy krzyżowe
Św. Anzelm z Canterbury
Scholastyka
Piotr Abelard
Św. Tomasz Becket
Św. Tomasz z Akwinu
Katedry i ich budowniczowie
Ważniejsze budowle gotyckie
Religia ludowa
Interpretowanie Biblii
Monastycyzm średniowieczny na Zachodzie
Dzień mnicha
Mnich zadowolony
Mnich niezadowolony
Klasztor średniowieczny
Jak budowano opactwo w Clairvaux?
Kościół prawosławny w Europie Wschodniej i na Rusi
Prześladowania i inkwizycja
Katarzy
Waldensi
Stulecie niepokoju
Jan Hus
Savonarola
JohnWyclif
Wilhelm Ockham

CZĘŚĆ PIĄTA: REFORMACJA (1500-1650)

Zarodki odnowy
O naśladowaniu Jezusa Chrystusa
Reformacja
Marcin Luter
Warowny gród
Wiara protestantów
Filip Melanchton
Martin Bucer
Uirich Zwingli
Jan Kalwin
Teodor Beza
Mapa: reformacja w Europie
Purytanie i separatyści
Thomas Granmer
John Bunyan
Upowszechnianie Biblii
Najstarsze przekłady Biblii na język polski
Anabaptyści
Pierwsi baptyści
Reforma katolicka
Gasparo Contarini
Św. Ignacy Loyola
Jezuici
Św. Teresa z Avila
Św. Jan od Krzyża
Sztuka a duchowość

CZĘŚĆ SZÓSTA: RACJONALIZM, PRZEBUDZENIE I REWOLUCJA (1650-1789)

Przebudzenie
Jonathan Edwards
George Whitefieid
Philip Jacob Spener
Howell Harris
Metodyści
John i Charles Wesleyowie
Hymny i muzyka kościelna
Polskie hymny i muzyka kościelna
Kościół rosyjski
Ogólnoświatowa ekspansja
Polskie misje zewnętrzne
Mapa: Ogólnoświatowa ekspansja
Hrabia von Zinzendorf
Racjonalizm i nieracjonalizm
Blaise Pascal
Racjonalność chrześcijaństwa
George Fox i kwakrzy
Unitarianie

CZĘŚĆ SIÓDMA: MIASTA I CESARSTWA (1789-1914)

Zbuntowana Europa
Papież Pius IX
Pierwsze społeczeństwo przemysłowe
Armia Zbawienia
Thomas Chalmers
Bracia
Ruch oksfordzki
Kardynał Newman
C.H. Spurgeon
Świetność Boga
Anglikańscy ewangelikaliści
Hymny i muzyka kościelna po roku 1800
Krucjata wśród równych
D.L. Moody
Koniec pewnej epoki
Friedrich Schleiermacher
Towarzystwa misyjne
William Carey
Hudson Taylor
Towarzystwa biblijne

CZĘŚĆ ÓSMA: TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ

Tablica chronologiczna: Świat nowożytny
Wiek ideologii
Kościoły chrześcijańskie a Żydzi
Martin Luther King
Wiek niepokoju
Albert Schweitzer
Dietrich Bonhoeffer
C.S. Lewis
Ile teologii?
Wiek wyzwolenia
Toyohiko Kagawa
Billy Graham
Dom Helder Camara
Aleksander Sołżenicyn
Papież Jan XXIII
Ruch zielonoświątkowy i ruch charyzmatyczny
Afrykańskie Kościoły niezależne
Przekłady Biblii
Ku jedności
Ekumenizm papieży
Pawła VI i Jana Pawła II
Papież Paweł VI
Papież Jan Paweł II
Teraźniejszość i przyszłość.

Historia chrześcijaństwa była i jest burzliwa. Wynika to z wielu faktów a jednym z nich jest to, że kościół jest żywy.