Historia kościelna. O Męczennikach Palestyńskich

0 2 449 E-mail

Oceń książkę

Nie ma jeszcze głosów.

Proszę czekać...

Euzebiusz z Cezarei (ok. 340) jest jedną z bardziej znaczących osobistości Kościoła IV wieku. Biskup Cezarei Palestyńskiej, przez całe życie był głęboko zaangażowany w publiczne sprawy Kościoła, a także w życie dworskie cesarza Konstantyna. Umarł w 339 lub 340 r.

Potomni nazwali go ojcem kościelnej historiografii ze względu na zainteresowania i wagę jego „Historii kościelnej”. Jest to niewątpliwie najważniejsze z jego dzieł. Euzebiusz opiera się na dokumentach i listach przechowywanych w bibliotece cezarejskiej, w kancelarii cesarskiej i innych, skrzętnie zbieranych. Powstało w ten sposób dzieło, bez którego niemożliwe byłoby poznanie dziejów starożytnego Kościoła oraz wielu aspektów polityki cesarskiej, zwłaszcza w IV wieku. Osobne dzieło „O męczennikach Palestyńskich” poświęcił opisowi męczeństwa z lat 303-313. Oba te dzieła najczęściej wydawane są razem, gdyż uzupełniają się nawzajem.

Złotą nicią, snującą się poprzez całą „Historię kościelną”, kanwą, na której tle się rysują wszystkie opowiedziane zdarzenia, a zarazem jednym z najpierwszych i najgłówniejszych zadań dzieła całego są „świętych apostołów sukcesje.” Euzebiusz miał tutaj niewątpliwie na oku wybitne względy apologetyczne. Chodziło mu przede wszystkim o stwierdzenie, że w kościele Chrystusowym przechowała się w nieprzerwanej linii sukcesyjnej prawowierna tradycja apostolska, że biskupi współcześni od apostołów poprzez ich następców przejęli i dzierżą w swym ręku ich naukę, ich wiarę i władzy ich pełnię. Nie był on pierwszym, który rozumiał i podniósł niesłychaną doniosłość tego właśnie szczegółu jako jednego z najgłówniejszych momentów apologetycznych.
Kościół Chrystusowy jest więc i musi być apostolski. Dlatego właśnie od najdawniejszych czasów taki nacisk spoczywa na stwierdzeniu prawnej sukcesji i niczym nieskażonej tradycji apostolskiej, tym więcej że wszystkie herezje na podobną się tradycję powoływały. Dlatego Euzebiusz tę sukcesję, a z nią razem i tradycję wysuwa jako jedno z najgłówniejszych zadań swej „Historii kościelnej”.

Kwestię sukcesji znała ponadto doskonale historiografia świecka. Był cały szereg dziejopisarzy, którzy na podobnej podstawie pisali dzieła swoje, przy czym chodziło im również o moment apologetyczny, by stwierdzić autentyczną tradycję szkół filozoficznych i ustalić linię sukcesyjną ich mistrzów najwybitniejszych. Euzebiusz miał więc pod tym względem wzory gotowe, a zasługa jego w tym leży, że dostrzegł wielkie znaczenie tej kwestii i tak wyraźnie na pierwsze ją wysunął miejsce. Powstała księga, która jest jednym z najważniejszych dzieł literatury starochrześcijańskiej, podstawą prawie całej naszej wiedzy historycznej o pierwszych trzech wiekach życia i rozwoju kościoła Chrystusowego. Autorem jej jest Euzebiusz, biskup Cezarei Palestyńskiej, któremu to właśnie dzieło zapewniło imię nieśmiertelne oraz zaszczytny tytuł Ojca historii kościelnej i Herodota chrześcijańskiego.

Ze wstępu tłumacza